Przed willą „Jasny Dom” na warszawskich Włochach, w dawnej siedzibie Zarządu Głównego Informacji Naczelnego Dowództwa Ludowego Wojska Polskiego, 27 lutego 2019 roku uczczono ofiary represji komunistycznych.

 

- To miejsce miało być wymazane z narodowej pamięci. Dziś nasza tu obecność świadczy o tym, że te zabiegi komunistów nie udały się, bo Polska pamięta o Niezłomnych, którzy nie dali się zgładzić, mimo że często fizycznie ponosili śmierć – powiedział do zgromadzonych na uroczystości Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk. Podkreślił, że w murach tego domu utrwalony jest krzyk wolności pokolenia, które nie pogodziło się z utarta przez Polskę suwerenności, które uznało, że walka o wolność nie skończyła się z końcem II wojny światowej, a narzucony dyktat jałtański jest nie do pogodzenia z najważniejszą cechą, która wyróżnia Polaków - z umiłowaniem niepodległości.

Podziękował również za kultywowanie pamięci o ofiarach Pani Prezes Marlenie Piekarskiej-Olszówce: Dzięki staraniom Pani Prezes, dzięki Fundacji „Willa Jasny Dom” przed kilkoma laty na murach tego strasznego miejsca uwidoczniony został symbol „Polski Walczącej”, i to jest dowód na to, że nawet jeśli podejmowane są starania abyśmy zapomnieli, to mu pamiętamy, to wolna polska, polska walcząca zawsze zwycięży!

 

Modlitwę za ofiary represji komunistycznych poprowadził biskup polowy Wojska Polskiego Józef Guzdek.

 

Hołd katowanym w murach wilii „Jasny Dom” polskim patriotom oddali także m.in., członkowie Rady do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych przy szefie Urzędu na czele z przewodniczącym Bogusławem Nizieńskim, członkowie Rady do Spraw Opozycji Antykomunistycznej z Powodów Politycznych przy Szefie Urzędu, weterani walk o niepodległość Rzeczypospolitej Polskiej, przedstawiciele premiera RP i marszałka Sejmu, zastępca prezesa Instytutu Pamięci Narodowej dr hab. Krzysztof Szwagrzyk, a także dowódca generalny Rodzajów Sił Zbrojnych Jarosław Mika.

 

W uroczystości wzięli także udział mieszkańcy dzielnicy Włochy oraz młodzież szkolna.

 

Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych współorganizował uroczystości wraz z Fundacją "Willa Jasny Dom".

 

---

Willa Jasny Dom to piękna, okazała kamienica z wyraźnymi cechami stylu modernistycznego, znajdująca się na warszawskich Włochach, u zbiegu ulic Świerszcza (dawniej 11 Listopada) i Globusowej (dawniej Marszałka Piłsudskiego), w bezpośrednim sąsiedztwie rozległego parku i stacji kolejowej. Przez długi czas jej obecni właściciele nie znali przeszłości posiadanej przez siebie nieruchomości,  aż do 11 listopada 2000 roku, kiedy podczas wnoszenia węgla do jednej z piwnic dokonano, jak się później okazało, przerażającego odkrycia. Oczom spadkobierców ukazały się cegły w dużym stopniu zapisane rozmaitymi nazwiskami i kalendarzami, między innymi: „Bóg, Honor, Ojczyzna” lub „Bolesław Piasecki tu siedział”. Powiadomiono o tym Instytut Pamięci Narodowej i w grudniu 2000 roku, po wizji lokalnej prokuratorów i historyków Instytutu, ponura przeszłość Willi Jasny Dom została potwierdzona. Okazało się, że w okresie od lutego do października 1945 roku kamienica była siedzibą Głównego Zarządu Informacji Wojskowej. W jej piwnicach urządzono cele więzienne, a na wyższych kondygnacjach znajdowały się pokoje przesłuchań i biura. Jednorazowo przetrzymywano tam nawet kilkaset osób. Potwierdzeniem ponurej przeszłości piwnic są zachowane do dziś wyryte na ceglanych ścianach napisy, kalendarze kreskowe oraz drzwi z wyciętymi charakterystycznymi judaszami. Największą grozę budzą błagalne napisy „Jezu wyratuj” i wyryty nad nim znak krzyża oraz „Matko Boska Opiekunko Nasza Wyratuj”, świadczące o nieludzkich warunkach i bestialskim traktowaniu więźniów przez ludową policję polityczną. Ogrom krzywd wyrządzonych w „Jasnym Domu” przez aparat władzy komunistycznej nie pozwalał właścicielom pozostać obojętnymi. W styczniu 2013 roku spadkobierczynie powołały Fundację „WILLA JASNY DOM”, której nazwa jest ukłonem w stronę historycznej nazwy budynku. Podstawowym celem działalności fundacji jest upamiętnienie i ochrona miejsca pamięci narodowej, jakim bez wątpienia jest kamienica położona przy ul. Świerszcza 2 w Warszawie.

 

nr 2 (398) 2024 luty

 

202402