Jubileusz 75-lecia 3. Dywizji Strzelców Karpackich, która w maju 1944 r. zasłynęła w bitwie o Monte Cassino obchodzono 11 maja 2017 r. w Warszawie. Uroczystości, w których wzięli udział ostatni żyjący „Karpatczycy” zorganizowali Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych wraz ze Stowarzyszeniem byłych Żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie „Karpatczycy”.

 

75 lat temu sformowana została jednostka bojowa, która polskie sztandary okryła chwałą i wpisała się na stałe złotymi zgłoskami w księgę dziejów polskiego oręża. 3. Dywizja Strzelców Karpackich powstała daleko od granic Rzeczypospolitej. Jej żołnierzami byli ci, którym udało się po tragicznym wrześniu 1939 roku przedostać na Bliski Wschód, poprzez Rumunię, Węgry; dywizja składała się z tych, którzy jako żołnierze Brygady Strzelców Karpackich walczyli o Tobruk, ale składała się w dużej mierze z tych, którzy przeszli piekło sowieckich łagrów - powiedział do zebranych na obchodach p.o. Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk. Wspominał także gen. Władysława Andersa - dowódcy 2. Korpusu Polskiego, którego podstawą stała się 3. Dywizja Strzelców Karpackich. Polski Mojżesz - gen. Anders - wyprowadził ich z domu niewoli do ziemi obiecanej, bo przecież ta dywizja powstawała tam, gdzie są nasze korzenie, korzenie Europy chrześcijańskiej.

 

Jan Józef Kasprzyk, p.o. Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, został uhonorowany przez weteranów krzyżem pamiątkowym „Karpatczyków”.

 

Wspomnieniami z czasów walk podzielili się z zebranymi stuletni weteran, kawaler Orderu Wojennego Virtuti Militari płk Edmund Brzozowski, prezes Stowarzyszenia byłych Żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie „Karpatczycy” oraz mjr Antoni Jan Łapiński, który w latach 1942-1945 służył w 1. Pułku Artylerii Lekkiej należącym do 2. Korpusu Polskiego i był uczestnikiem bitwy o Monte Cassino.

 

W uroczystości, którą honorowym patronatem objął prezydent Andrzej Duda, wzięła udział córka gen. Władysława Andersa - senator Anna Maria Anders - pełnomocnik rządu ds. dialogu międzynarodowego. Obecni byli również weterani innych formacji wojskowych z czasów II wojny światowej, asysta honorowa Wojska Polskiego i Chór Reprezentacyjny WP, harcerze oraz uczniowie szkół noszących imię 3. Dywizji Strzelców Karpackich.

 

3. Dywizja Strzelców Karpackich Powstała w maju 1942 roku w Palestynie. Połączono wówczas Samodzielną Brygadę Strzelców Karpackich z przybyłymi z ZSRR 9. i 10. Dywizją Piechoty. Decyzję o tym podjęto jeszcze w czasie walk w Tobruku i 5 maja 1942 r. rozpoczęto formowanie. Trzonem jednostki byli zwolnieni z radzieckich łagrów ochotnicy, którzy przybyli na Bliski Wschód na mocy układu Sikorski-Majski. W drugiej połowie 1942 r. dywizja przeszła z Palestyny do Iraku, gdzie rozmieszczono ją w rejonie Kizil Rabat nad rzeką Dijala. Tu ją zreorganizowano. Weszła w skład Armii Polskiej na Wschodzie. 21 lipca 1943 rozkazem Naczelnego Wodza wydzielono z Armii Polskiej na Wschodzie 2 Korpus Polski, którego dowódcą został gen. dyw. Władysław Anders. 3 DSK stała się jego podstawą, dlatego wzmocniono ją o 3 Karpacki Pułk Artylerii Przeciwpancernej i 3 Pułk Artylerii Przeciwlotniczej.

 

nr 2 (398) 2024 luty

 

202402