79 lat temu na terenie Szkocji utworzona została największa jednostka pancerna w dziejach oręża polskiego – 1. Dywizja Pancerna pod dowództwem legendarnego gen. broni Stanisława Maczka. 25 lutego br. Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych wspólnie ze Stołecznym Środowiskiem 1. Polskiej Dywizji Pancernej upamiętnili w Warszawie to wydarzenie.

 
Kwiaty przed pomnikiem 1. Polskiej Dywizji Pancernej, której żołnierze w czasie II wojny światowej, walcząc u boku aliantów, wyzwolili spod okupacji niemieckiej liczne miejscowości na terenie Francji, Belgii i Holandii, złożył w imieniu szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jana Józefa Kasprzyka dyrektor Departamentu Uroczystości UdSKiOR płk Zbigniew Krzywosz.
 
W obchodach udział wzięli ponadto żołnierze Wojska Polskiego, w tym reprezentujący Dowódcę Generalnego Rodzajów Sił Zbrojnych płk Arkadiusz Stachowiak, przedstawiciele władz dzielnicy Żoliborz m. st. Warszawy, placówek dyplomatycznych Francji i Niderlandów w Polsce, Stowarzyszenia Rodzin 1. Polskiej Dywizji Pancernej, a także poczty sztandardowe oraz mieszkańcy Warszawy.
 

--

1. Dywizja Pancerna powstała 25 lutego 1942 r. w Wielkiej Brytanii na rozkaz Naczelnego Wodza gen. Władysława Sikorskiego. Po przeszkoleniu, w sierpniu 1944 r., w składzie 1. Armii Kanadyjskiej została przerzucona na front zachodni. W bitwie pod Falaise we Francji odegrała kluczową rolę w zamknięciu okrążenia wokół niemieckich 7. Armii i 5. Armii Pancernej.

 

Zwycięski szlak bojowy dywizji wiódł następnie przez północną Francję, Belgię, Holandię, gdzie polscy „Pancerniacy” wyzwolili z rąk niemieckiego okupanta szereg miast, witani entuzjastycznie przez miejscową ludność. W historii „Czarnej Dywizji” w sposób szczególny zapisały się ciężkie walki o wyzwolenie holenderskiej Bredy, z której polscy żołnierze wyparli niemieckie oddziały bez strat w ludności cywilnej i uszczerbku dla zabytkowej architektury miasta.

 

W drugiej połowie kwietnia 1945 r. 1. Dywizja Pancerna przekroczyła granicę niemiecką i wzięła udział w ostatniej ofensywie na chylące się ku upadkowi Niemcy. Zwycięski pochód formacji zakończył się 5 maja 1945 r. zdobyciem przez żołnierzy gen. Maczka portu wojennego w Wilhelmshaven w północno-zachodnich Niemczech.

 

Jako przedstawiciel zwycięskich sił zbrojnych sojuszniczych i w imieniu 1. Polskiej Dywizji Pancernej przyjmuję kapitulację twierdzy Wilhelmshaven. Obejmuję pełną władzę na obszarze twierdzy, nad miastem i portem – powiedział wtedy w bazie Kriegsmarine płk Antoni Grudziński, który w imieniu gen. Stanisława Maczka przyjmował kapitulację największej i najnowocześniejszej bazy morskiej III Rzeszy.

 


 

nr 2 (398) 2024 luty

 

202402