4 grudnia br. w Warszawie odbyły się współorganizowane przez Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych obchody jubileuszu 30-lecia Stowarzyszenia Byłych Żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie „Karpatczycy”. W uroczystościach udział wzięli m.in. weterani walk o niepodległość Rzeczypospolitej Polskiej.

 
Główną część obchodów poprzedziła ceremonia złożenia kwiatów na placu Marszałka Józefa Piłsudskiego. Wspólny wieniec na płycie Grobu Nieznanego Żołnierza złożyli weterani 2. Korpusu Polskiego wraz z szefem UdSKiOR Janem Józefem Kasprzykiem.  
 
Podczas uroczystej gali jubileuszu 30-lecia stowarzyszenia, która odbyła się w Warszawskim Domu Technika NOT, przedstawicielom instytucji kultywujących dziedzictwo 2. Korpusu Polskiego oraz 3. Dywizji Strzelców Karpackich wręczone zostały akty przekazania tradycji. Minister Kasprzyk odznaczył ponadto wieloletnich współpracowników organizacji oraz jej prezesa Tadeusza Kurcyka medalami „Pro Bono Poloniae” i „Pro Patria”. Odznaczenia "Pro Bono Poloniae" otrzymali: Tadeusz Kurcyk, kpt. Józef Wawrzyczek oraz Maria Szczepaniec. Medale, "Pro Patria" wyróżniony został ppłk rez. Wojciech Łyszkiewicz. W imieniu zarządu stowarzyszenia wręczone zostały również Krzyże Pamiątkowe 3. Dywizji Strzelców Karpackich oraz medale pamiątkowe z okazji jubileuszu 30-lecia.
 
Stowarzyszenie Byłych Żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie „Karpatczycy” to organizacja niezwykle zasłużona dla utrwalania tradycji oręża polskiego. W sposób szczególny pragniemy dziś podziękować tym, którzy 30 lat temu podjęli się dzieła przekazania we współczesność polskich tradycji niepodegłościowych, nierozerwalnie związanych z historią Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich i 3. Dywizji Strzelców Karpackich. Nasze myśli i wdzięczność kierujemy przede wszystkim ku weteranom 2. Korpusu Polskiego, którzy wtedy, w 1990 roku, a było ich wówczas jeszcze bardzo wielu, podjęli się dzieła stworzenia tego środowiska. Zgodnie z zamierzeniem jego twórców działania stowarzyszenia miały być adresowane w pierwszej kolejności do młodego pokolenia – przypomniał szef UdSKiOR, dodając:
 
Dziś, po 30 latach, kiedy żołnierze 3. Dywizji Strzelców Karpackich w większości odeszli już na wieczną wartę, jesteśmy świadkami tego, że ich zamiar powiódł się: tradycje niepodległościowe zostały przekazane następnym pokoleniom. Przejęło je nie tylko Wojsko Polskie i organizacje harcerskie, lecz również wiele szkół noszących imię gen. Władysława Andersa oraz dowódców i żołnierzy 2. Korpusu Polskiego. Można więc powiedzieć, że historia 3. Dywizji Strzelców Karpackich wciąż trwa, bo jej tradycje przejęły kolejne pokolenia Polaków, którzy chcą tak samo, choć w innych warunkach, służyć Polsce – powiedział Jan Józef Kasprzyk.
 
Jubileuszową galę 30-lecia stowarzyszenia „Karpatczyków” zakończyła wspólna modlitwa w intencji poległych, zmarłych i żyjących żołnierzy 2. Korpusu Polskiego i 3. Dywizji Strzelców Karpackich oraz koncert Reprezentacyjnego Zespołu Artystycznego Wojska Polskiego.
 
--
3. Dywizja Strzelców Karpackich powstała w maju 1942 roku w Palestynie. Połączono wówczas Samodzielną Brygadę Strzelców Karpackich z przybyłymi z ZSRR 9. i 10. Dywizją Piechoty. Decyzję o tym podjęto jeszcze w czasie walk SBSK w Tobruku i 5 maja 1942 roku rozpoczęto formowanie jednostki. Jej trzon stanowili zwolnieni z radzieckich łagrów ochotnicy, którzy przybyli na Bliski Wschód na mocy układu Sikorski-Majski, oraz weterani Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich.
 
W drugiej połowie 1942 roku dywizja przeszła z Palestyny do Iraku, gdzie rozmieszczono ją w rejonie Kizil Rabat nad rzeką Dijala. Tu ją zreorganizowano. Weszła w skład Armii Polskiej na Wschodzie. 21 lipca 1943 roku rozkazem Naczelnego Wodza wydzielono z Armii Polskiej na Wschodzie 2. Korpus Polski, którego dowódcą został gen. dyw. Władysław Anders, a 3. Dywizja Strzelców Karpackich stała się jednym z jego fundamentów obok 5. Kresowej Dywizji Piechoty i 2. Warszawskiej Brygady Pancernej.
 
Żołnierze jednostki zapisali się złotymi zgłoskami w historii oręża polskiego, przelewając swą krew w bojach o przełamanie Linii Gustawa: w walkach o Monte Cassino, Ankonę i Bolonię.
 

nr 2 (398) 2024 luty

2024 luty