W piątek 12 maja br. Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych wraz z Instytutem Józefa Piłsudskiego Poświęconym Badaniu Najnowszej Historii Polski w Warszawie oraz Archiwum Akt Nowych zorganizowały uroczystości upamiętniające 100. rocznicę powołania Instytutu, które zbiegają się z 88. rocznicą śmierci Marszałka.

Jubileuszowe obchody rozpoczęły się w Bazylice Archikatedralnej p.w. Męczeństwa św. Jana Chrzciciela, gdzie na grobach Gabriela Narutowicza, Ignacego Mościckiego, Ignacego Jana Paderewskiego i Kazimierza Sosnkowskiego oraz pod popiersiem Naczelnika Państwa minister Jan Józef Kasprzyk złożył kwiaty a następnie wziął udział w uroczystej liturgii odprawionej w intencji tego, który „dał Polsce wolność, granice, moc i szacunek”.

 

Następnie uczestnicy udali się na plac Marszałka Józefa Piłsudskiego, gdzie po okolicznościowych przemówieniach i odczytaniu Apelu Pamięci złożyli kwiaty przy Grobie Nieznanego Żołnierza, jak i pod pomnikiem Marszałka stojącym w sąsiedztwie Dowództwa Garnizonu Warszawa.

 

Podczas uroczystości głos zabrał szef UdSKiOR Jan Józef Kasprzyk.

 

– Pozostawił nam Marszałek wielki testament – abyśmy budowali silną Polskę. Testament i nakaz. Jak mawiał Marszałek: „W tym miejscu Europy Polska nie może sobie pozwolić na małość i słabość bo wtedy zniknie". Wtedy zewsząd zguba. Skazywał nas na wielkość – jak ujął to poetycko Kazimierz Wierzyński. Jego marzeniem była Rzeczypospolita, która będzie wzbudzała szacunek wśród tych, którzy jej dobrze życzą ale i strach u tych, którzy pragnęli, aby na zawsze została złożona do grobu. To jest testament Józefa Piłsudskiego, który musimy i współcześnie realizować pamiętając o tym również Jego wielkim wskazaniu i przestrodze, które wypowiedział w 1927 r.: Podczas kryzysów strzeżcie się agentów. Idźcie swoja drogą służąc tylko Polsce, miłując tylko Polskę i nienawidząc tych, co służą obcym.

 

Kolejnym punktem bogatych obchodów związanych z upamiętnieniem jednego z Ojców naszej Niepodległości było odsłonięcie plenerowej wystawy historycznej przed Domem Polonii na Krakowskim Przedmieściu w której udział wziął szef UdSKiOR Jan Józef Kasprzyk.

 

100-lecie organizacji noszącej imię Marszałka Józefa Piłsudskiego uświetniła zorganizowana na Zamku Królewskim jubileuszowa gala, podczas której odbyła się projekcja klipu filmowego „Jubileusz 100-lecia Instytutu Józefa Piłsudskiego – Warszawa” przygotowanego przez Archiwum Akt Nowych, po którym przewidziano okolicznościowe wystąpienia.

 

Minister Jan Józef Kasprzyk odczytał list od Prezesa Rady Ministrów Mateusza Morawieckiego.

 

– Wracamy dziś pamięcią do 1923 r. – czasu powołania Instytutu Badania Najnowszej Historii Polski po śmierci Marszałka przemianowanego na Instytut im. Józefa Piłsudskiego. Przywołujemy moment utworzenia przez niepodległościowe wychodźstwo organizacji w Nowym Jorku i Londynie i wyczekiwane, ponowne uruchomienie tej placówki w Warszawie. Znaczenia 100 lat działalności niezależnych ośrodków spod znaku Instytutu nie sposób przecenić. Ta działalność to nie tylko gromadzenie i przechowywanie materiałów historycznych ale też wynikająca z tego misja popularyzowania niezafałszowanej historii Polski. Misja łączenia naszych rodaków rozsianych po całym świecie.

[...] Placówki Instytutu im. Marszałka Piłsudskiego od lat promieniują polskością. Stanowią żywą skarbnicę wiedzy o naszym historycznym dziedzictwie.

[…] W imieniu własnym i Rady Ministrów RP przekazuję wszystkim z Instytutem związanym jubileuszowe gratulacje i szczere podziękowania. Przyjmijcie Państwo wyrazy uznania i wdzięczności za minione i współczesne dokonania. Za wszelkie działania które były i pozostają wyrazem troski pokoleń Polaków o trwałość naszego historycznego dziedzictwa i przyszłość suwerennej Ojczyzny.

 

 

Podczas piątkowej gali szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk uhonorował osoby szczególnie zasłużone Medalami „Pro Bono Poloniae” i „Pro Patria”. Wręczone zostały także Krzyże Służby Niepodległości, dyplomy oraz nagrody z okazji 80-lecia istnienia Instytutu Józefa Piłsudskiego w Ameryce. Podczas wydarzenia zaprezentowana została kartka pocztowa pt. „100-lecie powołania Instytutu badań najnowszej Historii Polski” wydana przez Pocztę Polską. Uroczystą galę zwieńczył koncert w wykonaniu Orkiestry Reprezentacyjnej Sił Powietrznych z Poznania. Zgromadzeni goście mieli okazję usłyszeć m. in. utwory o tematyce patriotycznej nieodzownie kojarzące się z historią Polski.

 

--

Instytut Józefa Piłsudskiego powstał z inspiracji Józefa Piłsudskiego w 1923 roku jako Instytut Badania Najnowszej Historii Polski. Po śmierci Marszałka placówka została nazwana jego imieniem. Po 1939 roku Instytut nie mógł prowadzić aktywności w okupowanym przez Niemcy i Sowiety kraju, ani też w zdominowanej przez komunistów tzw. ludowej Polsce. Kontynuacją badań zajęły się powołane przez niepodległościowe Wychodźstwo Instytuty Józefa Piłsudskiego w Ameryce – od lipca 1943 r. i w Londynie od 1947 roku. W 1999 r. Instytut przywrócony został w Macierzy, najpierw jako Towarzystwo Przyjaciół Instytutów Józefa Piłsudskiego Zagranicą, a od 2003 r. Instytut Józefa Piłsudskiego w Warszawie. Instytut warszawski wspólnie z nowojorskim i londyńskim wydaje czasopismo naukowe „Niepodległość”.

nr 2 (398) 2024 luty

2024 luty