Kartka z kalendarza

1794 – masowe wieszanie zdrajców ojczyzny – tj. członków prorosyjskiej Konfederacji Targowickiej na Pl. Zamkowym przez lud Warszawy.

1914 – w Sarajewie zamordowany został przez serbskiego bojowca Gawriło Principa następca tronu Austro-Węgier arcyksiążę Franciszek Ferdynand, co zdynamizowało napiętą sytuację międzynarodową i stało się bezpośrednią przyczyną wybuchu międzynarodowego konfliktu zbrojnego (I wojna światowa).

1919 – w Wersalu Roman Dmowski i Ignacy Paderewski podpisali w imieniu Polski traktat pokojowy (Traktat Wersalski), który formalnie przywrócił Polskę na mapę Europy i stał się fundamentem nowego porządku w Europie lat 20. i 30.

1927 – na Wawel sprowadzono z Paryża prochy Juliusza Słowackiego. Podczas uroczystości Józef Piłsudski wypowiedział historyczne słowa: Są ludzie i są prace ludzkie, tak silne i tak potężne, że śmierć przezwyciężają, że  żyją i obcują między nami.

1956 – w Poznaniu wybuchły protesty robotnicze („Poznański Czerwiec”), które przekształciły się w masowe demonstracje o charakterze antykomunistycznym, krwawo stłumione przez wojsko, milicję i służby bezpieczeństwa. Zginął m.in. 13-letni Romek Strzałkowski oraz blisko 100 osób. Nazajutrz premier PRL Józef Cyrankiewicz w przemówieniu radiowym zapowiedział, że każda ręka podniesiona na władzę ludową będzie odrąbywana, co oznaczało zapowiedź krwawego tłumienia jakichkolwiek protestów społeczeństwa. 

Kartka z kalendarza

1912 – we Lwowie rozpoczął się dwutygodniowy kurs podoficerski Polskich Drużyn Strzeleckich we Lwowie.

1930 – w Krakowie odbył się tzw. Kongres Obrony Prawa i Wolności Ludu organizowany przez opozycyjne do rządów sanacji centrolewicowe ugrupowania polityczne.

1941 – w Nowym Jorku zmarł Ignacy Jan Paderewski (ur. 6 listopada 1860 r.), wybitny kompozytor i pianista, mąż stanu, premier RP w 1919 r., przewodniczący Rady Narodowej – polskiego Parlamentu na Uchodźstwie. 

Kartka z kalendarza

1893 – w Lasach Ponarskich na Wileńszczyźnie odbył się I Zjazd Polskiej Partii Socjalistycznej, na którym Józef Piłsudski został wybrany do władz partii, tj. Komitetu Robotniczego (później Centralnego Komitetu Robotniczego).

1915 – w trwającej do 2 lipca 1915 r. bitwie pod Tarłowem I Brygada Legionów Polskich zdobyła umocnione pozycje rosyjskie blokujące przeprawę przez Wisłę. W walkach wsławił się m.in. 5 Pułk Piechoty, nazywany odtąd „Zuchowatym”, którym dowodził Leon Berbecki.

1940 – gen. Stefan Rowecki ps. „Grot” objął dowództwo nad Związkiem Walki Zbrojnej.

1943 – aresztowanie przez Gestapo w Warszawie dowódcy Armii Krajowej gen. Stefana Roweckiego ps. „Grota”. Dowództwo nad AK przejął gen. Tadeusz Bór-Komorowski.

1946 – tzw. referendum ludowe („3 x Tak”) zorganizowane przez komunistów, w celu sprawdzenia poparcia w społeczeństwie. Wobec druzgocącej klęski, komuniści podali opinii publicznej sfałszowane wyniki.

Kartka z kalendarza

1569 – w Lublinie zaprzysiężono unię polsko-litewską (Unia Lubelska), w wyniku której połączono Polskę i Wielkie Księstwo Litewskie w jedno państwo federacyjne, największe w ówczesnej Europie, zwane Rzeczypospolitą Obojga Narodów.

1920 – wobec zagrożenia nawałą bolszewicką, Sejm powołał Radę Obrony Państwa pod przewodnictwem Józefa Piłsudskiego.

1942 – w Nowym Jorku śmiercią tragiczną zmarł gen. Bolesław Wieniawa-Długoszowski (ur. 22 lipca 1881 r.), żołnierz I Kompanii Kadrowej, wybitny kawalerzysta, adiutant Józefa Piłsudskiego, dowódca 1 Pułku Szwoleżerów, poeta, jedna z najbarwniejszych postaci okresu międzywojennego, ambasador RP w Rzymie. W 1990 r. jego prochy zostały sprowadzone z USA i spoczęły na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie. 

Kartka z kalendarza

1927 – w Wilnie z udziałem najwyższych władz kościelnych, państwowych i wojskowych, odbyła się koronacja koronami papieskimi Obrazu Matki Boskiej Ostrobramskiej. 

Kartka z kalendarza

1943 – z inicjatywy byłych ministrów II RP Wacława Jędrzejewicza, Henryka Floyar-Rajchmana i Ignacego Matuszewskiego na Walnym Zgromadzeniu Komitetu Narodowego Amerykanów Polskiego Pochodzenia w Nowym Jorku powołano Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce Poświęcony Badaniom Najnowszej Historii Polski.

Kartka z kalendarza

1610 – zwycięska bitwa pod Kłuszynem; wojska polskie pod wodzą hetmana Stefana Żółkiewskiego rozbiły wojska rosyjskie otwierając sobie drogę na Moskwę.

1943 – w katastrofie lotniczej w Gibraltarze zginął gen. Władysław Sikorski (ur. 20 maja 1891 r.), współorganizator Związku Walki Czynnej, szef Departamentu Wojskowego Naczelnego Komitetu Narodowego, wybitny dowódca w wojnie polsko-bolszewickiej, Szef Sztabu Generalnego (1921-22), dwukrotny premier (1922-1923 i od 30 września 1939 r. ), Naczelny Wódz Polskich Sił Zbrojnych (od 7 listopada 1939 r.).