Kartka z kalendarza

1915 - w wyniku ofensywy wojsk austriackich i niemieckich na froncie wschodnim (tzw. operacja gorlickiej) doszło do odwrotu Rosjan z Galicji i stopniowego ich wycofywania z terenu Królestwa Polskiego.

Kartka z kalendarza

1791 – Sejm Wielki uchwalił pierwszą w Europie, a drugą na świecie (po konstytucji Stanów Zjednocznych), ustawę konstytucyjnej (Konstytucja 3 Maja).

1923 – Marszałek Józef Piłsudski odznaczył Orderem Wojennym Virtuti Militari marszałka Francji i Polski Ferdynanda Focha. Podczas uroczystości na Pl. Saskim w Warszawie dokonano odsłonięcia pomnika księcia Józefa Poniatowskiego, bohatera Francji i Polski.

1952 – Radio Wolna Europa (RWE) nadało pierwszą audycję w języku polskim i powołało sekcję polską  RWE pod kierownictwem Jana Nowaka-Jeziorańskiego. Audycje RWE były zagłuszane przez komunistów, nie mogących pogodzić się z faktem istnienia niezależnego medium, obnażającego kłamstwa propagandy komunistycznej.

1976 – najwyżsi rangą oficerowie II RP żyjący w Polsce (na czele z generałami Mieczysławem Borutą-Spiechowiczem i Romanem Abrahamem), w obecności Prymasa Polski Stefana kard. Wyszyńskiego złożyli na Jasnej Górze jako wota swoje Ordery Wojenne Virtuti Militari, protestując w ten sposób wobec przyznania przez władze komunistyczne Krzyża Wielkiego Virtuti Militari sekretarzowi generalnemu KPZR Leonidowi Breżniewowi.

1982 – na warszawskiej Starówce odbyły się pierwsze po wprowadzenia stanu wojennego masowe demonstracje opozycji brutalnie rozpędzone przez oddziały ZOMO.

1983 – po zorganizowanych przez opozycję niezależnych obchodach rocznicy Konstytucji 3 Maja, milicja i funkcjonariusze SB brutalnie pobili w warszawskim kościele św. Marcina członków Prymasowskiego Komitetu Opieki nad Osobami Pozbawionymi Wolności i ich Rodzin.

Kartka z kalendarza

1863 – powstańcy styczniowi pod dowództwem Ignacego Mystkowskiego stoczyli zwycięski bój pod Stokiem koło Ostrołęki z wojskami rosyjskimi dowodzonymi przez księcia Tichomirowa i Konstantego Rynarzewskiego.

1944 – w Owczarni na Lubelszczyźnie oddział komunistycznej partyzantki Armii Ludowej dokonał podstępnego napadu na oddział Armii Krajowej, mordując kilkunastu żołnierzy AK.

1981 – odbyła się premiera kultowego filmu „Miś” w reżyserii Stanisława Barei, obnażającego absurdalność życia codziennego w Polsce Ludowej. 

Kartka z kalendarza

1939 – W Sejmie minister spraw zagranicznych płk Józef Beck wygłosił exposé, odnoszące się do niemieckich żądań wobec Polski. Z trybuny sejmowej padły słowa: Pokój (…) ma swoją cenę, wysoką, ale wymierną. My w Polsce nie znamy pojęcia pokoju za wszelką cenę. Jest jedna tylko rzecz w życiu ludzi, narodów i państw, która jest bezcenna. Tą rzeczą jest Honor!

Kartka z kalendarza

1820 – w Wilnie z inicjatywy Tomasza Zana założono Towarzystwo Przyjaciół Pożytecznej Zabawy, mające doskonalić moralnie swych członków (głównie studentów Uniwersytetu Wileńskiego). Z czasem organizacja zaczęła głosić hasła niepodległościowe przez co została rozwiązana przez władze rosyjskie.

1943 – w Warszawie Gestapo aresztowało pierwszego naczelnika Szarych Szeregów, wybitnego instruktora harcerskiego Floriana Marciniaka (zamordowany przez Niemców 20 lutego 1944 r. w KL Gross-Rosen).

Kartka z kalendarza

1794 – Naczelnik Tadeusz Kościuszko ogłosił Uniwersał Połaniecki, gwarantujący poprawę warunków życia chłopom. Akt ten miał przekonać włościan do poparcia Powstania Kościuszkowskiego i walki z Rosją.

1923 – z inicjatywy piłsudczyków (m.in. Walerego Sławka i Aleksandra Prystora) utworzono w Warszawie Instytut Badań Najnowszej Historii Polski (15 listopada 1935 r. przemianowany na Instytut Józefa Piłsudskiego Poświęcony Badaniu Najnowszej Historii Polski). Instytut został reaktywowany w 1943 r. na emigracji w Nowym Jorku i w 1947 r. w Londynie oraz w 2002 r. w Warszawie.

1933 – pilot Stanisław Skarżyński ustanowił rekord świata w przelocie bez lądowania, przelatując na samolocie RWD 5 nad południowym Atlantykiem.

1945 – zwycięska bitwa oddziałów Narodowego Zjednoczenia Wojskowego pod dowództwem mjr Franciszka Przysiężniaka ps. „Ojciec Jan” z grupą operacyjną NKWD w Kuryłówce.

1977 – w Krakowie, z inspiracji SB, został zamordowany student V roku polonistyki na Uniwersytecie Jagiellońskim Stanisław Pyjas. Śmierć związanego z opozycją studenta przyczyniła się do powstania Studenckich Komitetów Solidarności (SKS).

Kartka z kalendarza

1915 – sformowano II Brygadę Legionów Polskich, w skład której weszły 2. i 3. Pułk Piechoty Legionów bohatersko walczące na froncie karpackim. Dowództwo nad II Brygadą objął płk Ferdynand Küttner. Wyrazem hołdu dla waleczności tej formacji było określanie jej mianem „Żelaznej Brygady”, spopularyzowanym szeroko w poezji i pieśni legionowej. W Piotrkowie Trybunalskim i Radomsku została sformowana III Brygada Legionów Polskich, w której skład weszły 4. i 6. Pułk Piechoty, dywizjon kawalerii i bateria artylerii.

1920 – oddziały polskie dowodzone przez gen. Edwarda Śmigłego-Rydza zajęły Kijów.

1940 – Samodzielna Brygada Strzelców Podhalańskich pod dowództwem gen. Zygmunta Szyszko-Bohusza została włączona do alianckiego Korpusu Ekspedycyjnego walczącego z wojskami niemieckimi pod Narwikiem w Norwegii.

1945 – w Berlinie podpisano akt bezwarunkowej kapitulacji III Rzeszy. Odziały podziemia antykomunistycznego pod dowództwem mjr Jana Tabortowskiego ps. „Bruzda” rozbiły komunistyczne więzienie w Grajewie, uwalniając więźniów politycznych.