Badaczom Instytutu Strat Wojennych im. Jana Karskiego udało się odnaleźć unikatową pamiątkę związaną z legendarną Flotyllą Pińską. Do Instytutu zgłosił się Pan Tomasz Strug – syn mata okrętowego Józefa Struga, służącego na okręcie sztabowym ORP „Admirał Sierpinek”, który zaprezentował banderę, zdjętą przez jego ojca z masztu jednostki tuż przed jej samozatopieniem we wrześniu 1939 roku. Józef Strug, urodzony w 1913 roku, służył we Flotylli Pińskiej przez osiem lat, aż do wybuchu wojny.
– Mat, z ukrytą przez siebie banderą, przeszedł cały szlak bojowy marynarzy Flotylli Pińskiej, aby na koniec, u boku gen. Kleeberga wziąć udział w bitwie pod Kockiem. Ojciec Pana Tomasza ukrywał bezcenny artefakt przez całą II wojnę światową, a po latach przekazał banderę swojemu synowi – mówi dr Bartosz Gondek, dyrektor Instytutu Strat Wojennych im. Jana Karskiego.
Pan Tomasz wspomina: – To dla mnie więcej, niż pamiątka – to most łączący pamięć o jego ojcu z historią naszej ojczyzny.
Na konferencji obecny był również Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, Lech Parrel, który podziękował rodzinie Józefa Struga za przechowanie bezcennego artefaku. Przypomniał również o nieznanych w powszechnej świadomości losach Floty Pińskiej:
– Fakt, że marynarka operowała nie tylko na morzach, ale też na wodach śródlądowych, niestety nie jest wśród żyjących dziś Polaków powszechnie znany. To że możemy zobaczyć i dotknąć ocaloną banderę, niezwykle przybliża nam historię II wojny światowej.
Znaczenie odnalezionej bandery podkreślał również Jakub Stefaniak, Zastępca Szefa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, który zauważył, że ta sprawa idealnie wpisuje się w działalność Instytutu Strat Wojennych. Prof. Grzegorz Motyka, dyrektor Wojskowego Biura Historycznego zauważył z kolei, że Flotylla Pińska, mimo swego wyjątkowego wkładu w obronę granic, pozostawiła niewiele materialnych świadectw, a odnaleziona bandera wypełnia tę lukę.
Flotylla Pińska – strażniczka wschodnich granic
Utworzona w 1919 roku Flotylla Pińska działała na rzekach Prypeć, Pinie i Strumieniu, tworzących tzw. Morze Pińskie. Jej zadaniem była kontrola szlaków wodnych, obrona granic II Rzeczypospolitej oraz wsparcie działań wojsk lądowych. W szczytowym okresie liczyła około 900 żołnierzy i marynarzy. Centralnym okrętem formacji był ORP „Admirał Sierpinek”, który w 1920 roku wszedł do służby i pełnił rolę jednostki dowodzenia. We wrześniu 1939 roku, wobec przewagi wroga i niskiego stanu wód, został zatopiony, by nie wpaść w ręce nieprzyjaciela.
