27 lipca 2025 roku w miejscowości Biały Ług koło Radoszyc odbyły się podniosłe uroczystości, poświęcone pamięci 27 Pułku Ułanów imienia Króla Stefana Batorego – jednego z najbardziej zasłużonych oddziałów kawalerii Armii Krajowej. Wydarzenie miało charakter zarówno upamiętniający, jak i edukacyjny, a jego kulminacyjnym punktem była widowiskowa rekonstrukcja historyczna bitwy z października 1944 roku, przygotowana przez pasjonatów historii i grupy rekonstrukcyjne. Przedsięwzięcie zostało współfinansowane przez Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych.
W wydarzeniu udział wzięli mieszkańcy regionu, przedstawiciele władz samorządowych, organizacje społeczne oraz liczne grupy rekonstruktorów z całej Polski. Obecność gości i uczestników była wyrazem szacunku dla dziedzictwa żołnierzy, którzy 81 lat temu toczyli w tym miejscu bój z niemieckim okupantem.
27 lipca to data szczególna dla wszystkich, którzy kultywują pamięć o 27 Pułku Ułanów. Tego dnia obchodzone jest oficjalne święto pułkowe, przypominające nie tylko o powstaniu tej jednostki, ale także o jej szlaku bojowym i niezłomnej postawie żołnierzy w czasie II wojny światowej.
Choć pułk został sformowany w 1944 roku na ziemiach nowogrodzkich, zawierucha wojenna przeniosła jego szwadrony aż na Kielecczyznę. Jesienią 1944 roku oddział dotarł na teren Okręgu Kielce Armii Krajowej, gdzie wszedł w skład 25 Pułku Piechoty AK. To właśnie w tej formacji żołnierze pułku wzięli udział w dramatycznej walce pod Białym Ługiem.
Bitwa pod Białym Ługiem – dramatyczne starcie z niemiecką obławą
27 października 1944 roku w okolicach Białego Ługu doszło do starcia pomiędzy oddziałami Armii Krajowej a niemiecką obławą. W potyczce uczestniczył szwadron kawalerii 27 Pułku Ułanów im. Króla Stefana Batorego oraz 7. kompania 78. Pułku Piechoty Strzelców Słuckich – obie jednostki wchodzące w skład III batalionu 25 Pułku Piechoty AK, dowodzonego przez mjr. Rudolfa Majewskiego ps. „Leśniak”.
Oddział ten, podlegający wcześniej „cichociemnemu” porucznikowi Adolfowi Pilchowi ps. „Dolina”, wycofał się spod Warszawy po upadku Powstania Warszawskiego i walczył z okupantem na terenie Kielecczyzny. W październiku 1944 roku, po ciężkich walkach w rejonie Drzewicy, dowództwo zdecydowało się na przerzut oddziału w bezpieczniejsze miejsce. Niestety, w rejonie Białego Ługu partyzanci zostali zaskoczeni przez niemieckie siły, co doprowadziło do bezpośredniego starcia.
W wyniku kilkugodzinnej walki polegli zarówno żołnierze niemieccy, jak i polscy. Bitwa ta zapisała się w lokalnej pamięci jako symbol heroizmu, determinacji i ofiary, jaką złożyli żołnierze AK w walce o wolną Polskę.
fot. Barbara Jamrocha
Więcej zdjęć: https://www.flickr.com/photos/199640997@N03/albums/72177720327866365
