W Dąbrowie Górniczej odbyły się uroczystości upamiętniające 45. rocznicę podpisania Porozumienia Dąbrowskiego (nazywanego również Porozumieniem Katowickim, ze względu na to, że strajk odbywał się na terenie dąbrowskiej Huty Katowice) – czwartego i ostatniego z Porozumień Sierpniowych, które otworzyły drogę do powstania NSZZ „Solidarność”. Porozumienie Katowickie zagwarantowało możliwość tworzenia niezależnych związków zawodowych w całej Polsce. Określało także szereg uprawnień dla związkowców, m.in. prawo do korzystania z mediów, zwolnienia działaczy z obowiązku pracy z zachowaniem wynagrodzenia, zapewnienie pomieszczeń na działalność związkową oraz współdecydowanie w sprawach pracowniczych i socjalnych.
W uroczystościach upamiętniających tamto przyłomowe wydarzenie w najnowszej historii Polski, uczestniczyli sygnatariusze Porozumienia Dąbrowskiego oraz uczestnicy strajku w Hucie Katowice, a także przedstawiciele władz centralnych, samorządowcy i działacze związkowi. Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych reprezentował Zastępca Szefa Urzędu, Michał Syska.
Zgromadzonych przed bramą Huty Katowice powitał Przewodniczący Międzyzakładowej Organizacji Związkowej NSZZ „Solidarność” ArcelorMittal Poland S.A w Dąbrowie Górniczej Sławomir Nowak, który przypomniał o znaczeniu Porozumień Dąbrowskich i wartości, którymi kierowali się strajkujący robotnicy. Przewodniczący NSZZ "Solidarność" Piotr Duda podkreślił, że związek od 45 lat walczy o godność ludzkiej pracy oraz pracowników. Wskazał, że Konstytucja RP gwarantuje swobodne działanie związków zawodowych. - To był najważniejszy postulat stoczniowców, górników, hutników i wszystkich robotników w naszym kraju - powiedział Piotr Duda.
Podczas uroczystości odczytano list prezydenta Polski Karola Nawrockiego. "Chcę wyrazić najwyższy szacunek i wdzięczność weteranom strajku w Hucie Katowice. (…) Dziękuję za to świadectwo patriotyzmu i nieugiętości, szczególnie w imieniu pokoleń Polaków, które dorastały już w wolnej Polsce" - napisał prezydent.
Po złożeniu kwiatów przed Pomnikiem Porozumienia Katowickiego uczestnicy obchodów udali się do Pałacu Kultury Zagłębia, gdzie zorganizowano okolicznościowe spotkanie, w czasie którego m.in. uhonorowano osoby, które brały udział w strajkach w sierpniu i wrześniu 1980 roku oraz sygnatariuszy Porozumienia Dąbrowskiego, a także osoby szczególnie zasłużone w kultywowaniu pamięci o tamtych wydarzeniach wśród społeczności lokalnych.
Odznaczeni medalem Pro Patria z rąk Zastępcy Szefa Urzędu, Michała Syski, zostali:
- Prezydent Dąbrowy Górniczej, Marcin Bazylak
- Przewodniczący MOZ NSZZ „Solidarność” ArcelorMittal Poland S.A, Sławomir Nowak
- Miejska Orkiestra Dęta w Dąbrowie Górniczej
W swoim przemówieniu minister Syska przypomniał o znaczeniu Porozumień Dąbrowskich i lekcjach, jakie płyną z tamtych wydarzeń. Zauważył, że choć postrzegane są one dziś jako ważna część historii, to powinny być zapamiętane również jako inspiracja.
- Sierpniowe strajki roku 1980, które rozlały się na cały kraj, na trwałe zmieniły bieg historii Polski, Europy i całego świata. Ruch społeczny, który powstał wówczas, stał się fenomenem na skalę światową. To w tym wielkim ruchu inspiracji szukali ludzie walczący o wolność na całym świecie. Jego fenomenem była między innymi jego masowość - to dziesięć milionów ludzi, którzy przystąpili do Związku, ale i kolejne miliony, które z różnych powodów nie mogły tego zrobić, ale ten ruch popierali. W ramach tego ruchu zjednoczyli się ludzie o różnych światopoglądach, o różnym pochodzeniu społecznym i zjednoczyli się wokół celów nadrzędnych, jakimi są wolność i godność człowieka oraz państwowa suwerenność. To niezwykle ważne również dziś. - mówił Michał Syska.
Przypomniał również, że to właśnie wydarzenia w Hucie Katowice nadały organizacyjny kształt wolnemu związkowi zawodowemu. Wyraził również przekonanie, że lekcją, którą po 45 latach należy przekazywać kolejnym pokoleniom, powinno być to, że wolność tworzenia związków zawodowych i prawa pracownicze powinny być trwałym elementem katalogu praw człowieka.
W czasie uroczystości w Pałacu Kultury Zagłębia odbyła się również premiera filmu dokumentalnego "Porozumienia, które zmieniły Polskę" - zrealizowanego przez TVP 3 Katowice we współpracy z Miastem Dąbrowa Górnicza.
