Na tydzień przed wybuchem Powstania Warszawskiego niemieccy okupanci podjęli decyzję o ewakuacji Pawiaka – największego niemieckiego więzienia politycznego na terytorium okupowanej Polski. Niemcy wysadzili mury i zacierali ślady zbrodni, których przez pięć lat okupacji dopuszczali się w tym miejscu i w areszcie śledczym na Szucha.
W Muzeum Więzienia Pawiak odbyła się dziś uroczystość z okazji 81. rocznicy likwidacji więzienia. W upamiętnianiu udział wzięli m.in.: ostatni żyjący więźniowie Pawiaka, Powstańcy Warszawscy, Kombatanci, Zastępca Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, minister Michał Syska oraz mieszkańcy Warszawy.
W trakcie wydarzenia głos zabrała Pani Joanna Gierczyńska – Kierownik Muzeum Więzienia Pawiak. W swoim przemówieniu podziękowała wszystkim za pielęgnowanie pamięci o losach więźniów i okrutnym miejscu jakim był Pawiak.
Następnie głos zabrał Pan Stanisław Zalewski – Prezes Zarządu Głównego Polskiego Związku Byłych Więźniów Politycznych Hitlerowskich Więzień i Obozów Koncentracyjnych i były więzień Pawiaka oraz Auschwitz-Birkenu i Mauthausen-Gusen. Pan Prezes przytoczył swoje przeżycia z więzienia i opisał uczucia, które towarzyszyły mu w tamtym czasie.
Po modlitwie delegacje złożyły wiązanki kwiatów pod Pomnikiem Drzewa Pawiackiego. Minister Michał Syska złożył kwiaty wraz z Panem Stanisławem Zalewskim.
_________
30 lipca 1944 roku, z więzienia na Pawiaku wysłano ostatni transport osadzonych do nazistowskich obozów koncentracyjnych. Około 1400 mężczyzn pojechało do KL Gross-Rosen, a 400 kobiet do KL Ravensbrück. W sierpniu odbyły się ostatnie egzekucje pozostałych więźniów Pawiaka, po czym ewakuowano niemiecką załogę więzienia. 21 sierpnia 1944 r. Pawiak wraz z przyległymi budynkami został wysadzony w powietrze przez oddział niemieckich minerów.
Fot. Olga Woszczek/ UdSKiOR
